Tụ lọc nguồn và nguồn linear
Nhân dịp đầu năm Neutron Audio làm vài đơn hàng nguồn linear, mình chia sẻ một vài thông tin về Tụ lọc nguồn và nguồn linear cho các bạn chơi. Vì mình thấy có một số hiểu lầm hay gặp phải khi xem xét một bộ nguồn nói riêng và một sản phẩm nói chung.
Tụ nhiều có thực sự tốt như nhiều người đang nghĩ?
Sai nhé. Tụ quá nhiều về lý thuyết nó sẽ có lợi là dòng DC sẽ phẳng hơn và đáp ứng dòng lớn tốt hơn, nhưng đồng thời nó cũng gây ra áp lực lên biến áp: Tụ thì xả nhanh nạp nhanh hơn biến áp rất nhiều, nên nó sẽ gây ra các vấn đề sau:
Dòng khởi động (Inrush Current) quá lớn,khi bật nguồn, các tụ hóa sẽ hấp thụ dòng sạc rất lớn, có thể gây:
- Làm cháy cầu chì hoặc hỏng cầu diode chỉnh lưu.
- Tạo xung nhiễu mạnh trên lưới điện, ảnh hưởng đến các thiết bị khác.
- Gây sụt áp tạm thời trên biến áp, làm giảm hiệu suất cấp nguồn. Điều đó có nghĩa rằng tiếng bass đầu tiên có thể phê nhưng sang tiếng bass thứ 3,4 là bắt đầu tụt hiệu năng.
Quá nhiều tụ lớn có thể gây rung (ringing) hoặc dao động cộng hưởng với cuộn cảm rò của biến áp, tạo nhiễu không mong muốn. Đối với ampli, tăng lượng tụ quá nhiều sẽ làm chậm tiếng bass rất rõ ràng, đây là lỗi phổ biến của dân DIY ampli. Không có hãng nào làm cái nguồn 300VA, 400VA mà xài tụ tới 150kuf ,200kuf cả.
Tụ audio mới ngon ?
Sai nhé. cứ thử mở hay xem toàn bộ các hãng xem họ xài tụ gì. 99.999% là xài tụ công nghiệp, vì đa số tụ Audio chả phải là tụ có thông số tốt (ESR, ESL), ngoài ra còn mang màu âm riêng, đó là điều tối kị của các hãng khi sản xuất. Bạn dễ dàng kiểm chứng được điều này khi so sánh thông số đồ audio và đồ công nghiệp cao cấp. Kể cả tụ Mundoft mình đang xài trong nguồn âm cũng là theo yêu cầu khách hàng, Mundoft cho chất âm long lanh, mượt, cân bằng và giữ được chi tiết. Nhưng giá thành cao và so sánh với các hãng tụ như Kemet, Nichicon, Wurth series tốt thì cũng không hơn gì cả, thậm chí còn có phần không bằng ở độ tự nhiên, độ mộc mạc, chi tiết.
Nguồn linear có mang lại hiệu quả ?
Nguồn linear hay thật, nó không có nhiễu tần số cao, lại tạo thêm các hài âm phụ ở dải tần mid và treble, nên nó tạo ra cảm giác dễ chịu, analog hơn, thật hơn. Nhưng nó cũng chỉ là nguồn thôi, nhạc hay hay dở nó ở thiết bị của các bạn. Con Chord DAVE xài nguồn xung chỉ 5$ thôi nhưng nó vẫn đứng nhất thế giới trong vài năm về DAC. Tương tự với hãng DCS và rất nhiều hãng khác. Mua một thiết bị dở rồi về cắm cái nguồn 20tr, thậm chí làm cái nguồn 80tr thì nó có hay lên được không? Chắc chắn là nó hay lên rồi, nhưng chẳng thể hay hơn cái bản chất nó có được. Hãy đầu tư tiền của bạn vào thiết bị trước đã.
